وقال علیه السلام:یَا أَسْرَى الرَّغْبَةِ أَقْصِرُوا فَإِنَّ الْمُعَرِّجَ عَلَى الدُّنْیَا لاَ یَرُوعُهُ مِنْهَا إِلاَّ صَرِیفُ أَنْیَابِ الْحِدْثَانِ. أَیُّهَا النَّاسُ، تَوَلَّوْا مِنْ أَنْفُسِکُمْ تَأْدِیبَهَا، وَاعْدِلُوا بِهَا عَنْ ضَرَاوَةِ عَادَاتِهَا.
امام علیه السلام فرمود : اى اسیران حرص و رغبت در دنیا! بس کنید، زیرا افراد دلبسته به دنیا را جز صداى برخورد دندانهاى حوادث سخت، به خود نیاورد. اى مردم! تربیت نفس خویش را بر عهده بگیرید و آن را از کشش عادات (بد) بازدارید.
وقال علیه السلام:أَیُّهَا النَّاسُ، لِیَرَکُمُ اللّهُ مِنَ النِّعْمَةِ وَجِلِینَ، کَمَا یَرَاکُمْ مِنَ النِّقْمَةِ فَرِقِینَ! إِنَّهُ مَنْ وُسِّعَ عَلَیْهِ فِی ذَاتِ یَدِهِ فَلَمْ یَرَ ذلِکَ اسْتِدْرَاجاً فَقَدْ أَمِنَ مَخُوفاً، وَمَنْ ضُیِّقَ عَلَیْهِ فِی ذَاتِ یَدِهِ فَلَمْ یَرَ ذلِکَ اخْتِبَاراً فَقَدْ ضَیَّعَ مَأْمُولاً.
امام علیه السلام فرمود : اى مردم! باید خداوند، شما را به هنگام نعمت ترسان ببیند همانگونه که از بلا ونقمت ترسان مى بیند؛ زیرا کسى که خدا به او نعمت گسترده اى بخشیده و آن را (احتمالا) استدراج (مقدمه مجازات تدریجى) نشمرد از امر خوفناکى خود را ایمن دانسته و(به عکس)کسى که خدابراوتنگ گیرد(ونعمتهایى راازاوسلب کند)وآن را آزمایش (و مقدمه ترفیع مقام) نداند پاداش امیدبخشى را از دست داده است.
وعَزَّى قَوْماً عَنْ مَیِّتٍ ماتَ لَهُمْ إِنَّ هذا الاَْمْرَ لَیْسَ لَکُمْ بَدَأَ، وَلاَ إِلَیْکُمُ انْتَهَى، وَقَدْ کَانَ صَاحِبُکُمْ هذَا یُسَافِرُ فَعُدُّوهُ فِی بَعْضِ أَسْفَارِهِ، فَإِنْ قَدِمَ عَلَیْکُمْ وَإِلاَّ قَدِمْتُمْ عَلَیْهِ.
امام علیه السلام به گروهى از بازماندگان کسى که از دنیا رفته بود اینگونه تسلیت گفت : این امر (مرگ) نه آغازش از شما بوده و نه به شما پایان خواهد یافت. این دوست شما سابقآ هم گاهى مسافرت مىرفت اکنون نیز تصور کنید به سفرى رفته است. اگر او از سفر بازگردد چه بهتر و اگر بازنگردد شما به سوى او خواهید رفت (ویکدیگر را ملاقات خواهید نمود)!
وَهَنَّأ بِحَضْرَتِهِ رَجُلٌ رَجُلاً بِغُلامٍ وُلِدَ لَهُ فَقالَ لَهُ: لِیُهْنِئْکَ الْفَارِسُ؛ لاَتَقُلْ ذلِکَ، وَلکِنْ قُلْ: شَکَرْتَ الْوَاهِبَ، وَبُورِکَ لَکَ فِی الْمَوْهُوبِ،وَبَلَغَ أَشُدَّهُ، وَرُزِقْتَ بِرَّهُ.
در حضور امام علیه السلام کسى به دیگرى با این عبارت، نوزادش را تبریک گفت: «قدم این نوزاد یکه سوار مبارک باد». امام علیه السلام فرمود : این سخن را مگو، لکن بگو: شکرگزار بخشنده باش و مبارک باد بر تو این بخشوده الهى (إنشاءالله) بزرگ شود و از نیکى هایش بهرهمند گردى.
وقال علیه السلام لِبَعْضَ أصحابِهِ : لاَ تَجْعَلَنَّ أَکْثَرَ شُغْلِکَ بِأَهْلِکَ وَوَلَدِکَ: فَإِنْ یَکُنْ أَهْلُکَ وَوَلَدُکَ أَوْلِیَاءَ اللّهِ، فَإِنَّ اللّهَ لاَیُضِیعُ أَوْلِیَاءَهُ،وَإِنْ یَکُونُوا أَعْدَاءَ اللّهِ، فَمَا هَمُّکَ وَشُغْلُکَ بِأَعْدَاءِ اللّهِ!؟
امام علیه السلام فرمود : بیشترین دلمشغولى خود را به خانواده و فرزندان (و تأمین زندگى آنها) اختصاص مده، زیرا اگر آنها از دوستان خدا باشند خدا دوستان خود را تنها نمى گذارد و اگر از دشمنان خدا هستند چرا همّ خود را صرف دشمنان خدا مى کنى؟!
وقال علیه السلام : لِلظَّالِمِ مِنَ الرِّجَالِ ثَلاَثُ عَلاَمَاتٍ: یَظْلِمُ مَنْ فَوْقَهُ بِالْمَعْصِیَةِ، وَمَنْ دُونَهُ بِالْغَلَبَةِ وَیُظَاهِرُ الْقَوْمَ الظَّلَمَةَ.
امام علیه السلام فرمود : مردان ستمگر سه نشانه دارند: به مافوق خود از طریق نافرمانى ستم مى کنند وبا قهر و غلبه، به زیردستان خویش ستم روا مى دارند و پشتیبان گروه ظالمانند.
وقال علیه السلام:مَنْ نَظَرَ فِی عَیْبِ نَفْسِهِ اشْتَغَلَ عَنْ عَیْبِ غَیْرِهِ، وَمَنْ رَضِیَ بِرِزْقِ اللّهِ لَمْ یَحْزَنْ عَلَى مَا فَاتَهُ، وَمَنْ سَلَّ سَیْفَ الْبَغْیِ قُتِلَ بِهِ، وَمَنْ کَابَدَ الاُْمُورَ عَطِبَ، وَمَنِ اقْتَحَمَ اللُّجَجَ غَرِقَ، وَمَنْ دَخَلَ مَدَاخِلَ السُّوءِ اتُّهِمَ. وقال علیه السلام:وَمَنْ کَثُرَ کَلاَمُهُ کَثُرَ خَطَؤُهُ، وَمَنْ کَثُرَ خَطَؤُهُ قُلَّ حَیَاؤُهُ، وَمَنْ قَلَّ حَیَاؤُهُ قَلَّ وَرَعُهُ، وَمَنْ قَلَّ وَرَعُهُ مَاتَ قَلْبُهُ، وَمَنْ مَاتَ قَلْبُهُ دَخَلَ النَّارَ. وَمَنْ نَظَرَ فِی عُیُوبِ النَّاسِ، فَأَنْکَرَهَا، ثُمَّ رَضِیَهَا لِنَفْسِهِ، فَذلِکَ الاَْحْمَقُ بِعَیْنِهِ وَالْقَنَاعَةُ مَالٌ لاَ یَنْفَدُ. وَمَنْ أَکْثَرَ مِنْ ذِکْرِ الْمَوْتِ رَضِیَ مِنَ الدُّنْیَا بِالْیَسِیرِ، وَمَنْ عَلِمَ أَنَّ کَلاَمَهُ مِنْ عَمَلِهِ قَلَّ کَلاَمُهُ إِلاَّ فِیَما یَعْنِیهِ.
امام علیه السلام فرمود : هرکس به عیب خود بنگرد از عیبجویى دیگران بازمى ماند و هرکس به آنچه خدا به او روزى داده راضى شود بر آنچه از دست داده اندوهناک نمى گردد، و آنکس که تیغ ستم برکشد (سرانجام) خودش با آن کشته مى شود و کسى که (بى مقدمه) به سراغ کارهاى سخت رود هلاک مى شود و هرکس خود را در گرداب هاى خطرناک بیفکند غرق مى شود و آنکس که در موارد سوءظن وارد شود متهم مى گردد. (امام علیه السلام فرمود:) آنکس که زیاد سخن مى گوید زیاد اشتباه مى کند و آنکس که زیاد اشتباه کند حیائش کم مى شود و کسى که حیائش کم شود تقوایش نقصان مى یابد و کسى که تقوایش نقصان یابد قلبش مى میرد و کسى که قلبش بمیرد داخل آتش دوزخ مى شود. کسى که به عیوب مردم بنگرد و آن را بد شمرد ولى براى خویش آن را خوب بداند، احمق واقعى است و قناعت، سرمایه اى است فناناپذیر و آنکس که فراوان یاد مرگ کند به اندکى از دنیا راضى مى شود. آنکس که بداند گفتارش جزء اعمال او محسوب مى شود سخن کم مى گوید مگر در آنجا که به او مربوط است.
وقال علیه السلام:مَعَاشِرَ النَّاسِ، اتَّقُوا اللّهَ فَکَمْ مِنْ مُؤَمِّلٍ مَا لاَ یَبْلُغُهُ، وَبَانٍ مَا لاَ یَسْکُنُهُ، وَجَامِعٍ مَا سَوْفَ یَتْرُکُهُ، وَلَعَلَّهُ مِنْ بَاطِلٍ جَمَعَهُ، وَمِنْ حَقٍّ مَنَعَهُ: أَصَابَهُ حَرَاماً، وَاحْتَمْلَ بِهِ اثَاماً، فَبَاءَ بِوِزْرِهِ، وَقَدِمَ عَلَى رَبِّهِ اسِفاً لاَهِفاً، قَدْ (خَسِرَ الدُّنْیَا وَالاْخِرَةَ، ذلِکَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِینُ).
امام علیه السلام فرمود : اى مردم! تقواى الهى را رعایت کنید. چه بسیار آرزومندانى که به آرزوى خود نرسند و چه بسیار سازندگانى که در آنچه ساخته اند سکونت نمى کنند و چه بسیار جمع آورى کنندگان اموال که به زودى اندوخته هاى خود را ترک مى گویند و اى بسا از طریق باطل گردآورى کرده و یا حق آن را نپرداخته اند یا از راه حرام به آن رسیده وبه سبب آن، گناهانى بر دوش کشیده و وزر آن را بر عهده دارند، درنتیجه وزر ووبالش به گردن آنهاست و با افسوس و دریغ بر پروردگار خود وارد مى شوند ومصداق این آیه شریفه هستند: «(خَسِرَ الدُّنْیا وَالاْخِرَةَ ذَلِکَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبِینُ)؛ هم دنیا را از دست داده هم آخرت را و این است زیان آشکار».
